Gebrek aan begeleiding en pedagogische vaardigheden valkuil voor de beginnende leraar

leestijd: 2 minuten
Ongeveer een kwart van de beginnende leraren verlaat binnen vijf jaar hun baan, aldus de NRO. Daarnaast is de kans op uitval van beginnende leraren vele malen groter (bijna 20%) dan twintig jaar geleden (12%). Tel deze getallen op bij het structurele lerarentekort en je kunt invullen in welke moeilijkheden het onderwijs zich bevindt.

Bestaande initiatieven voor beginnende leraren niet toereikend

Aandacht voor de uitdagingen waar beginnende leraren tegenaan lopen is er steeds meer. Zo startte de VO-raad onlangs een podcast waarin de ervaringen van twee beginnende leraren centraal staan en er openhartig wordt gesproken over waar zij mee worstelen. Ook worden er steeds meer begeleidingsprogramma’s opgezet binnen scholen om de beginnende leraren sociaal in te bedden in de school. Daar is echter ruimte voor verbetering.

Uit het onderzoek van Fontys en Zuyd blijkt dat de nadruk niet op de sociale binding maar juist op de professionele ontwikkeling van de beginnende leraar zou moeten liggen. Met deze schuiving zou een beginnende leraar al binnen vijf jaar een zelfstandige effectieve professional kan zijn, en dat is een stuk sneller dan de momenteel vastgestelde vijftien jaar. De auteurs pleiten dan ook voor een mentorprogramma binnen scholen waar ervaren leraren de begeleiding van beginnende leraren op zich nemen. Ze leggen extra nadruk op de benodigde pedagogische vaardigheden voor zowel de ervaren als de beginnende leraar: mentoren moeten niet alleen hun eigen pedagogische vaardigheden inzetten om voldoende begeleiding te kunnen bieden, maar moeten ook pedagogische strategieën kunnen verbinden met de theorie en praktijk om de beginnende leraar een goed onderbouwde basis bij te brengen.

Wat zijn die pedagogische vaardigheden?

Pedagogische vaardigheden zijn de skills die je vanuit pedagogisch oogpunt dient te bezitten als leraar. Pedagogiek, ook wel de wetenschappelijke studie naar de opvoeding en ontwikkeling van het kind, bestudeert onder andere de ontwikkelingsfasen van het kind en de relatie met de omgeving (bijvoorbeeld familie, school, vriendjes, media). Bij pedagogische vaardigheden spreken we dan vooral van handelingen. Hoewel er geen eenduidige beschrijving is van pedagogische vaardigheden, deelt Deltatraining de vaardigheden onder in vijf types:

  • Leidinggeven en grenzen stellen
  • Monitoring
  • Positieve betrokkenheid
  • Positieve bekrachtiging
  • Problemen oplossen

Pedagogische vaardigheden opdoen met een opleiding Pedagogiek

Of je nu een ervaren leraar bent die de eigen pedagogische vaardigheden verder wil ontwikkelen om beginnende leraren te begeleiden of simpelweg sterker voor de klas te staan, of juist een beginnende leraar bent die voorbereid en pedagogisch verantwoord nieuwe uitdagingen aan wil gaan: een opleiding pedagogiek is een waardevolle stap in de juiste richting. Zo’n opleiding volgen kan in allerlei soorten en maten. Bij InHolland volg je bijvoorbeeld een volledig masterprogramma Pedagogiek dat speciaal is ontwikkeld voor onderwijsprofessionals. Maar je kunt ook kortere programma’s en cursussen volgen die zich specifiek focussen op een bepaalde vaardigheid, bijvoorbeeld omgaan met pubers of het jonge kind. Daarnaast zijn er tal van boeken die kunnen ondersteunen bij de ontwikkeling van de pedagogische vaardigheden. Denk bijvoorbeeld eens aan Pedagogische Kwaliteit in de Praktijk of Pedagogiek als Betrokken Handelingswetenschap.

Op welke manier je ook aan de slag wil met je pedagogische vaardigheden, oo.nl help je op weg met een breed aanbod voor iedere leraar.