Tijdens de leergang komen de volgende onderwerpen aan de orde:
- Schoolveiligheid, beleid en organisatie
- Sociale veiligheid en omgaan met agressie
- Sociale media en (online) pesten
- Omgaan met calamiteiten en incidenten
- Veiligheid is mensenwerk
- Arbeidsomstandigheden en RI&E
- Pedagogisch klimaat en omgaan met probleemgedrag
- Security, toezicht en kleine criminaliteitspreventie
Algemeen
Als scholen in het nieuws komen, is dat vaak als gevolg van incidenten en calamiteiten. Het kan gaan om brand, ongeval, verbaal en/of fysiek geweld, diefstal, vandalisme, overval, geweld, bommeldingen, fraude, spanningsuitval, etc. Tegelijk is een veilig gevoel onder leerlingen en personeel een voorwaarde optimale leerprestaties. Een integraal veiligheidsbeleid -liefst in handen van een gespecialiseerde coördinator of manager- is hierom voor onderwijsinstellingen van groot belang.
Het aanstellen van een veiligheidscoördinator of veiligheidsmanager kan bijdragen aan meer sociale veiligheid, extra safety (brand e.d.) en effectievere security (geweld e.d) in een onderwijsinstelling. Een veilige school vereist een multidisciplinaire benadering, die uitwerking krijgt in een veiligheidsbeleid dat dienend wil zijn aan het onderwijsproces. Vanuit dit beleid worden alle op veiligheid gerichte activiteiten georganiseerd en tot uitvoering gebracht.
Deze zesdaagse leergang leidt deelnemers op tot het kunnen coördineren (of managen) van een integrale aanpak van schoolveiligheid. Samenwerking met collega’s van andere afdelingen, bijvoorbeeld HRM (Arbo-wetgeving), facilitaire zaken, ICT, de zorgschil en Marketing & Communicatie is van groot belang. De leergang gaat uitgebreid in op aspecten van schoolveiligheidsbeleid, de veiligheidsorganisatie, wettelijke verplichtingen, sociale veiligheid, criminaliteitspreventie en toezicht binnen schoolgebouwen. De veiligheidscoördinator fungeert als spin in het web. Het daadwerkelijk beheersen van incidenten en calamiteiten komt tijdens een praktijkoefening aan bod.
Inhoud
De leergang ‘Veiligheidscoördinator /-manager in het onderwijs’ is modulair opgebouwd.
Verdeeld over 6 dagen komen de volgende thema’s aan de orde.
Introductie Schoolveiligheid (1 dagdeel)
• Wat verstaan we onder integrale veiligheidszorg in het onderwijs; wat is de relatie tussen schoolveiligheid en onderwijskwaliteit.
• De kernbegrippen safety, security en sociale veiligheid hanteren, ook in hun onderlinge samenhang.
• Het risicoprofiel van onderwijsinstelling uitgesplitst naar verschillende deelgebieden, waaronder leerlingzorg.
• De wettelijke kaders: scholen vallen enerzijds onder veiligheids- en arboregels die voor alle organisaties gelden, maar zijn ook verplicht bij de onderwijsinspectie aan te tonen wat ze doen aan sociale veiligheid, pesten en dergelijke.
• Samenwerking met politie (wijkagent), gemeente en andere partijen, zoals buurtregisseurs.
• Beveiligingsminded maken van de school, betrokkenheid van management, personeel en leerlingen versterken.
Beleid, organisatie en schoolveiligheidsplan (2 dagdelen)
• Overzicht van de bouwstenen voor een schoolveiligheidsbeleid. Het neerzetten van een eigen veiligheidsvisie en ambitie en leren werken vanuit veiligheidspiramide.
• Handvatten voor het opzetten, onderhouden en actualiseren van een schoolveiligheidsplan.
• Inrichting schoolveiligheidsorganisatie, afbakening van taken van diverse (soorten) personeel en de eigen functie van veiligheidscoördinator.
• Het borgen van schoolveiligheid, onder meer door de organisatie van inspecties en het jaarlijks maken van een veiligheidsverslag.
• Inventariseren en monitoren van veiligheidsbeleving via enquêtes onder personeel en leerlingen.
• Incidentenregistratie: de waarde van het registeren van incidenten en calamiteiten tbv toekomstig beleid.
Sociale veiligheid (3 dagdelen)
• Creëren van een veilig pedagogisch klimaat: leerlinggericht werken als basis voor een veilige werkomgeving. Het belang van professionele en leerlinggerichte grondhouding (bejegeningprofiel) voor een verantwoord pedagogisch resultaat.
• Opstellen en naleven van regels voor het sociale verkeer. Wat is gewenst, ongewenst en ontoelaatbaar gedrag binnen de school.
• Praktisch en zelfbewust leren omgaan met agressie, het voorkomen van agressie via een anti agressiebeleid en een agressieprotocol.
• Invulling van de wettelijke verplichtingen ten aanzien van pesten en herstelgericht werken.
• Diverse actuele veiligheidsonderwerpen: (cyber)pesten, radicalisering, agressieve ouders, omgaan met sociale media, passend onderwijs en omgaan met afwijkend gedrag etc.
• Het hanteren van sancties, zorg voor opvang en nazorg van slachtoffers.
Omgaan met calamiteiten en incidenten (2 dagdelen, inclusief praktijkoefening)
• Hoe kun je voorbereid zijn op een crisis, onder meer door opstellen van basisscenario’s, responsstrategieën, crisisplannen en draaiboeken.
• Nood- en ontruimingsprocedures uitwerken, inclusief het beleggen van verantwoordelijkheden binnen het crisismanagement en de organisatie van een effectieve crisiscommunicatie.
• Leren werken met het SOS-model (situatie, organisatie en stappen) bij incidenten en calamiteiten. Ingrijpen op basis van interne vooraf gemaakte afspraken (procedures en protocollen).
• Strafbare gedragingen en wettelijke bevoegdheden (wat mag wel en wat mag niet?) en het toepassen van deze bevoegdheden in de praktijk.
• Praktijkoefening (1 dagdeel): Crisissimulatie.
Veiligheid als mensenwerk (1 dagdeel)
• Taken en rollen van medewerkers (zowel onderwijzend als ondersteunend personeel) op het terrein van schoolveiligheid: hoe zorg je samen voor preventie en toezicht.
• Het vastleggen van afspraken en procedures op school-, dan wel teamniveau. Het belang van onderlinge afstemming en eenduidigheid in aanpak binnen teams. Het uitvoeren van vastgestelde veiligheidsprocedures.
• Werkmethoden voor surveillance, toezicht op huisregels en het (eenduidig) hanteren van sancties.
• Hanteren en handhaven van school en huisregels: hoe gaan we om met overtredingen
• Opleiding en training van medewerkers, ook ten behoeve van hun eigen veiligheid.
Veiligheid, arbeidsomstandigheden, Schoolhulpverlening (BHV) en brandpreventie (2 dagdelen)
• Arbo organisatie: wie is verantwoordelijk voor welke arbozaken, wat zijn de bevoegdheden, hoe zijn inspecties geregeld?
• De wettelijk verplichte ‘Risico inventarisatie en evaluatie’ als vertrekpunt van het arbo-beleid.
• Knelpunten en valkuilen binnen een onderwijs /schoolgebouw leren traceren.
• Het rapporteren van onveilige situaties en registreren van ongevallen en incidenten.
• De organisatie van de Schoolhulpverlening (BHV) en het houden, coördineren en evalueren van ontruimingsoefeningen.
Security, toezicht en surveillance (1 dagdeel)
• Opstellen van beveiligingsbeleid en integraal beveiligingsplan voor ieder schoolgebouw.
• Kleine criminaliteitspreventie en wapenpreventie in de dagelijkse praktijk.
• OBE maatregelen tegen inbraak, vandalisme, examenfraude etc…
• Toegangsbeheer en controle bij bezoekers, personeel, derden en leerlingen.
• Toezicht en surveillance, onder meer via de inzet van camera’s.
• ‘Beveiligingsminded’ maken van de onderwijsinstelling: management, personeel en leerlingen.