Hoe blijf je gezond als leidinggevende in het onderwijs?

leestijd: 3 minuten

Als leidinggevende in het onderwijs draag je een grote verantwoordelijkheid. Je begeleidt je team en bent betrokken bij de kwaliteit van het onderwijs. Dit kan soms zwaar drukken op je eigen welzijn. Daarom is het belangrijk om actief te werken aan je gezondheid, zowel fysiek als mentaal. Hieronder vind je praktische tips die je direct kunt toepassen.

1. Creëer duidelijke grenzen tussen werk en privé

Het is verleidelijk om altijd beschikbaar te zijn, maar dit kan op de lange termijn schadelijk zijn voor je welzijn. Plan daarom je dagen slim in:

Blokkeer vrije tijd in je agenda: Plan momenten in je dag waarop je niet beschikbaar bent voor werk. Gebruik deze tijd voor jezelf of je gezin. Bijvoorbeeld: geen e-mails na 18:00 uur.
Communiceer duidelijk je grenzen: Informeer je team wanneer je wel en niet bereikbaar bent, zodat ze weten wat ze kunnen verwachten.

2. Gebruik slimme technieken voor tijdmanagement

Goed timemanagement is essentieel om overweldiging te voorkomen. De Eisenhower-matrix helpt je om taken te prioriteren door ze in vier kwadranten te verdelen:

Kwadrant 1: urgent en belangrijk (direct doen): Bijvoorbeeld, een onverwachte storing in het systeem die snel opgelost moet worden om de lessen te laten doorgaan.
Kwadrant 2: niet urgent maar wel belangrijk (plannen): Zoals tijd vrijmaken voor een langetermijnstrategie om de onderwijsresultaten te verbeteren.
Kwadrant 3: urgent maar niet belangrijk (delegeren): Bijvoorbeeld, het beantwoorden van routinevragen van ouders die ook door een collega kunnen worden afgehandeld.
Kwadrant 4: niet urgent en niet belangrijk (elimineren): Zoalshet voortdurend aanpassen van documenten die al af zijn zonder dat het écht nodig is.

Door je taken in deze kwadranten in te delen, kun je beter prioriteiten stellen en je tijd effectiever beheren. Tip: Gebruik een gratis tool als Todoist of Trello om je taken volgens deze methode te ordenen.

3. Zorg voor dagelijkse beweging en een gezonde levensstijl

Regelmatig bewegen en gezond eten hebben een directe invloed op je energieniveau en productiviteit.

Beweeg meer in je dagelijkse routine: Neem bijvoorbeeld wandelend deel aan telefonische vergaderingen of loop rond tijdens je pauze. Zelfs korte, actieve momenten helpen om je focus terug te krijgen.
Plan je maaltijden: Neem de tijd om gezonde lunches mee te nemen naar je werk. Dit voorkomt dat je grijpt naar snelle, ongezonde snacks. Bereid bijvoorbeeld aan het begin van de week eenvoudige, voedzame maaltijden voor.

4. Blijf leren en jezelf ontwikkelen

Als leidinggevende sta je constant voor nieuwe uitdagingen. Door jezelf te blijven ontwikkelen, versterk je niet alleen je kennis, maar vergroot je ook je zelfvertrouwen.

Kies een relevant ontwikkeltraject: Zoek scholing die aansluit op je huidige uitdagingen. Bijvoorbeeld, als je merkt dat stress je parten speelt, volg dan een training in stressmanagement of timemanagement.
Plan reflectiemomenten in je werkweek: Reflecteer aan het eind van de week kort op wat je hebt geleerd en wat beter kan. Dit helpt je om bewust met je ontwikkeling bezig te zijn.

5. Beheer je mentale gezondheid en stressniveau actief

In het onderwijs is stress onvermijdelijk, maar hoe je ermee omgaat, maakt het verschil. Pak stress bij de kern aan:

Eerste stap: monitor je stress: Houd bij hoe vaak je je gestrest voelt. Noteer bijvoorbeeld elke dag een cijfer voor je stressniveau. Dit helpt om patronen te herkennen en tijdig in te grijpen.
Maak tijd voor ontspanningstechnieken: Plan dagelijks 10 minuten voor ademhalingsoefeningen of mindfulness. Er zijn apps zoals Headspace of Calm die je hiermee kunnen helpen. Deze oefeningen kun je makkelijk doen tussen vergaderingen door.
Spreek regelmatig met collega’s: Creëer een ‘buddy-systeem’ waarbij je regelmatig even bijpraat met een collega-leidinggevende. Het delen van ervaringen kan een opluchting zijn en helpt je relativeren.

6. Stel grenzen en leer nee zeggen

Leidinggevenden zijn vaak geneigd om overal “ja” op te zeggen, wat ten koste kan gaan van hun energie.

Probeer de 3-seconden regel: Als iemand je om iets vraagt, neem 3 seconden om na te denken of je echt de tijd hebt om deze taak op je te nemen. Dit helpt je om bewustere keuzes te maken in wat je wel en niet doet.
Wees duidelijk en transparant: Wanneer je nee zegt, wees dan eerlijk over de reden. Zeg bijvoorbeeld: “Ik wil deze taak goed kunnen uitvoeren, maar mijn schema laat het momenteel niet toe.” Hierdoor begrijpen mensen beter waarom je niet altijd beschikbaar bent.
Geef alternatieven: Als je iets niet kunt doen, kun je in plaats daarvan een alternatieve oplossing aanbieden. Bijvoorbeeld: “Ik kan dit niet doen, maar misschien kan [naam] je hiermee helpen.” Dit toont dat je betrokken bent, zonder je grenzen te overschrijden.

Gezond blijven als leidinggevende in het onderwijs vraagt om concrete, dagelijkse acties. Door je werk-privébalans te bewaken, je stress actief te managen, aandacht te besteden aan je fysieke gezondheid, doorlopend te leren en slimme technieken voor tijdmanagement te gebruiken, kun je meer grip krijgen op je welzijn. Kleine stappen, zoals dagelijks tijd nemen voor jezelf en bewust keuzes maken, maken een groot verschil in hoe je je voelt.

Lees verder