Collegiale samenwerking in het onderwijs, 6 tips! 

leestijd: 3 minuten

Merk jij de invloed van goede samenwerking met je collega’s terug in de klas? Collegiale samenwerking vergroot niet alleen het werkplezier, maar draagt ook bij aan betere leerresultaten en een veilig schoolklimaat. De kwaliteit van de verbindingen in je team sijpelt door in de kwaliteit van het onderwijs dat je, direct en indirect, aan de leerlingen op je school geeft. Met de tips die volgen kun jij de collegiale samenwerking actief versterken. Of je nu lesgeeft, ondersteunend werkt of leiding geeft: samen maak je de school, met je collega’s!

Wereldwijs

Tip: Wil je meer leren over samenwerking, op alle vlakken van het leven? Lees het boek ‘Samenwerken: een gids om samen succesvol te zijn‘.  

1. Feedback en empathie 

Wederzijdse feedback en een empathische houding vormen samen de basis voor een veilig werk- en leerklimaat. Zo is er ruimte voor jou en je collega’s om te ontwikkelen en hulp te vragen waar nodig. Ook zijn openheid en constructieve communicatie belangrijke ingrediënten om knelpunten te bespreken en de samenwerking te bevorderen.  

Voorbeeld: Plan een vast moment waarop je samen met je collega’s reflecteert op elkaars functioneren en constructieve feedback geeft. Dit kan tijdens teamvergaderingen, in duo’s die elke paar maanden wisselen of tijdens een vast check-in moment. 

2. Sterke kanten en unieke kennis 

Iedereen heeft unieke kennis en specifieke talenten. Hoe mooi is het als jullie van elkaars sterke kanten kunnen leren? Creëer mogelijkheden zodat verschillende collega’s hun expertise kunnen delen. Bijvoorbeeld door het geven van workshops aan andere collega’s, kennisuitwisselingssessies of andere activiteiten als onderdeel van bijvoorbeeld een studiedag.

Voorbeeld: Naast zijn werk als roosterplanner is Stijn personal trainer. Vanuit zijn kennis over gezondheid en sporten organiseert hij op een studiedag een workshop over gezond eten en bewegen.

3. Vakoverstijgend samenwerken

Vakoverstijgend samenwerken versterkt de kwaliteit van het onderwijs. Iedereen brengt zijn eigen vakkennis mee om bijvoorbeeld samen een curriculum op te zetten dat aansluit bij een bepaald thema. Zo leer je gezamenlijk de verschillende vakken te verbinden en de kennis uit diverse gebieden te versterken. Op die manier zet je samen het beste neer voor de leerlingen en ontstaat er een duidelijke, afgestemde leerlijn. Bovendien werk je met een bredere groep collega’s, waardoor de collegiale banden versterkt worden.

Tip: In dit artikel over Sociaal Emotioneel Leren (SEL), worden voorbeelden genoemd hoe SEL vakoverstijgend geïmplementeerd kan worden op je school.

4. Teambonding

Collegiale samenwerking gaat misschien nog wel het meest over verbinden! Het organiseren van teamuitjes, studiedagen en koffiemomenten versterken allemaal de verbinding tussen collega’s. Zorg ervoor dat er voldoende informele samenkomst momenten zijn, zodat collega’s elkaar beter leren kennen buiten hun functie om.

Ideeën voor teamuitjes: Escape room, kookworkshop, sport toernooi, mentale gezondheidsdag, bootcamp, pubquiz, klimbos, fietstocht, boottocht, stiltewandeling, museumbezoek, theaterbezoek, inspiratiedag op een andere school.

5. Leidinggevende als aanjager van samenwerking

Als leidinggevende kan jij de motor zijn achter constructieve collegiale samenwerking. Creëer een werkomgeving waarin samenwerking organisch kan groeien. Doe dat door voldoende structuur, heldere afspraken en reflectiemomenten in te bouwen. Daarnaast is een open en veilige werkcultuur van belang, zodat collega’s de ruimte voelen om ideeën, feedback en zorgen te delen. Jij kunt als leidinggevende de fundering voor collegiale samenwerking creëren en op die manier als verbinder verschillen benutten en eigenaarschap bevorderen. 

Tip: Wil je meer leren over het creëren van een feedback cultuur? Lees dan dit artikel. 

6. Verwachtingen, wensen en taakverdeling

Plan aan het begin van het schooljaar, of bij de start van een nieuwe periode, een moment om verwachtingen en wensen met je team te bespreken. Juist aan het begin is de agenda nog open en kun je samen de koers bepalen. Leg afspraken direct vast in een taakverdeling en planning, zodat iedereen weet wie waarvoor verantwoordelijk is. Deel tussentijds de voortgang: dat houdt iedereen betrokken en maakt het makkelijker om bij te sturen. Neem bovendien de tijd om behaalde successen samen te vieren, want dat versterkt zowel de motivatie als de teamspirit. 

 Welke stappen ga jij zetten om de collegiale samenwerking te versterken?