Volg deze 3-daagse cursus en krijg meer grip op een goede les begrijpend luisteren en lezen, leer meer over een goede instructie en hoe je leerlingen activeert in de les, middels spreken en schrijven.
Algemeen
Begrijpend lezen: 3-daagse cursus met Marita Eskes
Begrijpend lezen in een doorlopende lijn: met een stevige basis de wereld in!
‘Al het andere leren leunt op goed kunnen lezen’ (Eskes, 2023).
Begrijpend lezen, jarenlang een apart vak op het lesrooster van scholen geweest, is toe aan een update. Het PIRLS-onderzoek schudde ons vorig jaar al wakker: onze 10-jarigen lezen minder goed dan in de andere Westerse landen om ons heen.
Het wordt tijd dat we niet alleen de noodklok luiden, maar ook gezamenlijk iets gaan doen!
Onderzoek leert ons al jaren wat werkt in relatie tot leren, tot het werken aan tekstbegrip en het verwerven van achtergrondkennis. In deze driedaagse cursus leer je hoe je het onderwijs in tekstbegrip een positieve wending kunt geven. Je leert hoe tekstbegrip ontstaat, hoe belangrijk de rol van achtergrondkennis is en hoe je een goede les opbouwt. Een effectieve les begrijpend luisteren of begrijpend lezen is interactief van aard: samen lezen van de tekst, praten over de tekst en schrijven bij de tekst. Dit zorgt niet alleen voor een actieve houding bij leerlingen, ook voor meer succeservaringen én daardoor dus motivatie. Ook leer je meer over tekstkwaliteit en krijg je praktische handvatten om tot het selecteren van teksten te komen.
Sommige scholen willen het onderwijs in tekstbegrip geheel vormgeven met teksten uit (informatieve en verhalende) jeugdliteratuur, andere scholen willen leren hoe je goede teksten kunt inzetten naast een lees- of zaakvakmethode. In alle gevallen kun je deelnemen aan deze cursus. Naast het verbeteren van je lessen, krijg je ook handvatten om op jouw school samen aan de slag te gaan met (nog) betere lessen begrijpend luisteren en begrijpend lezen. Op naar een geletterde generatie!
Programma
Dag 1: werken aan tekstbegrip vanuit een stevige kennisbasis
· Over het ontstaan van tekstbegrip
· Het belang van kennis
· Lezen in samenhang
· Eerste didactische tips
Dag 2: een effectieve les begrijpend luisteren en -lezen
· Heldere lesdoelen
· Een goede instructie
· Leerlingen activeren en vragen stellen
· Aantekeningen maken met jong en oud
Dag 3: tekstkwaliteit en tekstselectie
· Wat kenmerkt een kwalitatief goede tekst
· Aandacht voor tekstgenres en teksttypen
· Goede (fictie/non-fictie) jeugdliteratuur de klas in!
De inhoud van de cursus is gebaseerd op wetenschappelijke onderzoeken naar effectief onderwijs in tekstbegrip. Alle inzichten zijn gebundeld in het boek Begrijpend lezen in een doorlopende lijn om leraren (in opleiding), schoolleiders en andere onderwijsprofessionals te ondersteunen bij het vormgeven van effectief onderwijs in tekstbegrip.
Je krijgt inzichten mee die gebaseerd zijn op onderzoek, daarnaast veel tips voor in de dagelijkse lespraktijk zodat je echt kunt toepassen wat je tijdens deze driedaagse nascholing hebt geleerd.
Tijdens de cursus komen er veel boekentips voorbij, zowel vakliteratuurtips voor jou maar óók (informatieve) jeugdliteratuur voor leerlingen in de klas. Je krijgt een boekentiplijst mee, met honderden tips passend bij de kerndoelen wereldoriëntatie om zo het leren lezen én leren van teksten, hand in hand te laten gaan en thematisch(er) te kunnen werken op school.
Doelen
- Ik kan aangeven waarom tekstbegrip een voorwaarde is voor al het andere leren;
- Ik kan beschrijven welke factoren bijdragen aan het ontstaan van tekstbegrip;
- Ik weet welke rol (de opbouw van) achtergrondkennis speelt bij tekstbegrip;
- Ik kan de balans tussen de rol van achtergrondkennis en strategieën beschrijven;
- Ik kan op basis van de inhoud van een tekst het situation-model en lesdoel bepalen;
- Ik kan goede vragen opstellen en bepalen welke vorm van aantekeningen geschikt zijn;
- Ik kan een goede les ontwerpen bij een tekst die ik in de klas ga gebruiken;
- Ik weet hoe ik effectief kan modelen en instructie kan geven binnen een les tekstbegrip;
- Ik weet hoe ik met leerlingen aantekeningen kan maken bij een tekst om de tekst te ordenen;
- Ik weet hoe ik met leerlingen interactie bij een tekst optimaal stimuleer en aanmoedig;
- Ik weet wat kenmerken zijn van kwalitatief goede teksten;
- Ik kan op basis van de zaakvakkerndoelen komen tot kennisrijke thema’s;
- Ik kan kennisrijke teksten selecteren op basis van criteria die passen bij het thema.
Voor wie?
- Leraren basisonderwijs
- Expertleraren lezen
- Taal-/leescoördinatoren
- Onderwijsassistenten/ondersteuners
- Intern begeleiders
Cursusdata
schooljaar 2025-2026: start in januari!
- Dag 1: dinsdag 27 januari 2026
- Dag 2: dinsdag 24 maart 2026
- Dag 3: dinsdag 9 juni 2026