Merk je ook dat je leerlingen na de zomervakantie ineens minder goed kunnen lezen of rekenen dan voor de vakantie? Zowel jij als je leerlingen hebben er elk jaar mee te maken; summerslide. In die zes weken loopt de ontwikkeling op het gebied van taal en rekenen bij leerlingen ongeveer één á twee maanden terug. Wat kan je doen aan dit ‘zomerse leerverlies’? Wij hebben tips voor je om het leerverlies te beperken!
‘Summerslide’ ofwel ‘zomerse leerverlies’ is de achteruitgang in leerprestaties van leerlingen die zichtbaar wordt na de zomervakantie. Vooral taal, rekenen en spelling krijgen het te verduren. Alle leerlingen hebben er last van, omdat ze simpelweg in die zes weken minder worden blootgesteld aan de lesstof. Gelukkig zijn er allerlei manieren om summerslide te verminderen en voorkomen.
Als leraar monitor je constant de vooruitgang van je klas, maar in de zomervakantie is dit natuurlijk niet mogelijk. Je kunt ouders actiever betrekken bij het leerproces van hun kinderen. Voor ouders die moeite hebben met taal, of die minder middelen tot hun beschikking hebben, kun je eenvoudige en toegankelijke activiteiten aanbieden. Zo zou je ze voor het begin van de zomervakantie een mail kunnen sturen met praktische tips en gratis of laagdrempelige activiteiten die ze met hun kinderen kunnen doen zodat ze toch bezig blijven met de lesstof.
Voor ouders met een laag inkomen of die de Nederlandse taal niet goed beheersen, kun je ook lokale buurtinitiatieven of taalondersteuning aanraden, zoals gratis bibliotheekactiviteiten, gratis online rekenspelletjes of educatieve apps in andere talen. Het doel is om hen in te schakelen op een manier die haalbaar is, zodat ook deze leerlingen op een informele manier kunnen blijven leren.
Niet elke ouder of verzorger is in staat om de leerlingen in de zomervakantie voldoende te helpen met het voorkomen van leerverlies. Ook kan het zo zijn dat de leerlingen er zelf minder behoefte aan hebben, bijvoorbeeld omdat ze in de puberteit zitten, of een andere invulling willen geven aan hun schoolvakantie. Gelukkig zijn er ook heel veel andere manieren van indirect leren, waar geen directe betrokkenheid voor nodig is vanuit ouders. Zo zijn vakanties, jongerenkamp, sportkamp of gewoonweg buitenspelen in de natuur ook manieren waarop leerlingen leren en groeien. Daarom is het belangrijk om niet zomaar stapels huiswerk mee te geven, maar ook de waarde in te zien van zulke leerzame ervaringen die de ontwikkeling van leerlingen op een andere manier bevorderen.
Tip: Zorg ervoor dat je zelf blijft ontwikkelen en je leerlingen het beste onderwijs kunt bieden. Het maken van een persoonlijk ontwikkelplan (POP) kan je daarbij helpen. Lees hier hoe je dat effectief kunt inzetten!
Online zijn er veel websites die gebruik maken van game-based learning. Met game-based learning worden spellen ingezet om het leerproces van leerlingen te stimuleren. Er zijn websites waarin je zelf spellen kan bouwen en websites die al kant en klaar games hebben. Het voordeel van een website waar je zelf een spel kan maken is dat je belangrijke lesstof kan verwerken en kan delen met de leerlingen. Het grote voordeel van game-based learning is dat het niet voelt als huiswerk! Leerlingen vinden het vaak leuker omdat het meer op een spel lijkt dan op werk. Websites waar je spellen of quizes kan bouwen:
Websites met kant en klare games:
Tip: Wil je meer leren over game-based learning? Lees dan het boek ‘Spelen werkt‘.
Na de vakantie is het altijd een verrassing welke informatie er is weggezakt en welke kennis nog vers in het geheugen gegrift staat van je leerlingen. Het is dus goed om tijd vrij te houden aan het begin van komend schooljaar voor herhaling en om te wennen aan hun nieuwe ritme.
Maar vergeet niet dat leerlingen (met én zonder betrokken ouders) op verschillende vlakken in hun zomer nieuwe lessen leren. Ze ontdekken dingen op vakantie, leren spelenderwijs tijdens het buitenspelen, of doen nieuwe ervaringen op tijdens een wandeling door het bos of een dagje aan het strand. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan wat ze deze zomer hebben geleerd, want die ervaringen kunnen net zo waardevol zijn als een lesboek! Je ziet ze misschien niet altijd meteen terug in de les, maar gelukkig ben jij daar dan weer om hen het nieuwe schooljaar door te leren!
Wat ga jij inzetten om de summerslide te beperken?