Hoe gaan we aan de slag met leefstijlonderwijs op school?

leestijd: 3 minuten

Hoe zorg jij dat leerlingen voldoende bewegen, gezond eten en ontspannen? Door het inzetten van leefstijlonderwijs kan je een gezonde levensstijl stimuleren. Wat een gezonde levensstijl voor leerlingen inhoudt en hoe je dit meeneemt naar school lees je in dit artikel!

Wanneer hebben leerlingen een gezonde levensstijl?

Tumult schrijft dat leefstijl in de klas bestaat uit vijf onderdelen. Deze onderdelen worden ook wel de BRAVO-factoren genoemd:

Bewegen – minstens 150 minuten (2,5 uur) per week matig tot intensief bewegen.
Roken – niet roken óf stoppen met roken.
Alcohol – beperken of vermijden van alcoholgebruik.
Voeding – dagelijks een gezond ontbijt, twee stuks fruit en voldoende groenten.
Ontspanning – genoeg slaap en rustmomenten.

Deze vijf pijlers vormen de basis voor gezond gedrag en daarmee ook voor leefstijlonderwijs.

Tip: Beluister deze podcast over gezond leven op school.

Gezonde levensstijl op school

Leefstijlonderwijs kan je het best inbedden in het schoolbeleid met een structurele aanpak, zoals die van het NJi of de Gezonde School. Alleen leefstijllessen geven is niet genoeg, het vergt een geïntegreerde aanpak. Samenwerken met leraren, leidinggevenden, ouders en externe partners werken versterkend. Door het samen op te pakken, ontstaat er een schoolcultuur waarin gezondheid vanzelfsprekend is.

Voorbeelden van structurele maatregelen op school: een gezond traktatie en kantine beleid, beweging integreren in de schooldag, een rookvrije schoolomgeving, naar school lopen of fietsen stimuleren, rustmomenten en voldoende slaap bespreekbaar maken.

Ongelijkheid en toegang tot een gezonde levensstijl

Niet alle leerlingen hebben dezelfde mogelijkheden om voldoende te bewegen, gezond te eten of deel te nemen aan buitenschoolse activiteiten, bijvoorbeeld door gebrek aan financiële middelen. Daarom is het extra belangrijk om als school een gezonde levensstijl mogelijk te maken voor álle leerlingen.

Scholen kunnen hiervoor ondersteuning krijgen via het Jeugdeducatiefonds. Als je aangemeld bent als school en voldoet aan de voorwaarden, mag je geld aanvragen en zelf bepalen waarvoor je het gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld via een individuele aanvraag, zoals een fiets voor een leerling zodat die actief naar school kan komen. Ook is een groepsaanvraag mogelijk, zoals een boodschappentas vol gezonde producten of buitenspeelgoed, waarmee meerdere leerlingen geholpen worden om een gezonde leefstijl te behouden, bijvoorbeeld in de zomervakantie. Op deze manier kunnen scholen de ongelijkheid verkleinen en alle leerlingen gelijke kansen bieden om een gezonde leefstijl te ontwikkelen.

Lesmaterialen voor levensstijl lessen: Het voedingscentrum heeft een lijst met allerlei lesmaterialen om leerlingen te leren over levensstijl. Bekijk de lijst hier!

Praktisch aan de slag

Wil je aan de slag met het integreren van een gezonde leefstijl op school? De volgende stappen kunnen je helpen:

Maak een analyse: waar sta je als school en wat gaat er al goed? Wat zijn ontwikkelpunten, en wat is ervoor nodig om verder te groeien? Wat voor leerling populatie heb jij op school? Zijn het leerlingen uit gezinnen waarbij dit van nature gestimuleerd wordt, of heb je veel leerlingen waarbij het vanuit huis minder aangemoedigd wordt of de middelen er niet zijn voor gezond ontbijt of sportclubs? Dat bepaalt hoe hard jij als school moet inzetten.
Stel doelen: bijvoorbeeld meer bewegen of gezonder aanbod in de kantine. Zo zou je als school kunnen denken aan een samenwerking met een mbo-opleiding, waar studenten leuke buitenactiviteiten komen organiseren.
Kennis: vergroot de kennis over levensstijl bij alle medewerkers op je school door middel van een lezing, training of studiedag. Zij zijn een voorbeeld voor je leerlingen. Het Voedingscentrum biedt diverse trainingen en webinars aan. Kijk hier verder voor meer informatie.
Integreer in lessen: zorg dat de leefstijldoelen worden meegenomen in de lessen. Zo kunnen er specifieke lessen worden georganiseerd waarin leerlingen kunnen leren over leefstijl, maar kunnen sommige lessen ook worden ingezet om bijvoorbeeld beweging te bevorderen.
Zoek samenwerking: betrek ouders, lokale sportclubs en de bredere omgeving. Organiseer een voetbalcompetitie tussen verschillende scholen of organiseer een ouderavond over leefstijl.
Evalueer en verbeter: kijk regelmatig of de gestelde doelen worden gehaald en maak aanpassingen waar nodig.

Leefstijlonderwijs is een investering in de gezondheid en ontwikkeling van je leerlingen. Beweeg stapsgewijs naar een gezondere school waar leefstijlonderwijs een structureel en ingebed deel is van jouw schoolpraktijk.

leer meer