Duurzame inzetbaarheidsuren: jouw tijd, jouw ontwikkeling!

Wat zijn duurzame inzetbaarheidsuren?

Elke onderwijsprofessional in het primair onderwijs, of je nu voor de klas staat, de administratie beheert of de gangen spic en span houdt, krijgt jaarlijks 40 uur voor duurzame inzetbaarheid. Dit budget is er om jou gezond, gemotiveerd en scherp te houden in je werk.

Als je nieuw bent in het onderwijs krijg je bovenop deze 40 uur in de eerste drie jaar nog eens 40 uur extra per jaar. Dit helpt je bij de extra uitdagingen waar je als nieuwe leraar voor staat. Heb je meer levens- en werkervaring? Dan krijg je vanaf je 57ste jaarlijks 130 extra uren bovenop de standaard 40 uur. Deze uren kun je ook gebruiken voor een welverdiende break!

Wat is duurzame inzetbaarheid? Duurzame inzetbaarheid in het onderwijs betekent het vermogen van onderwijsprofessionals om gezond, gemotiveerd en effectief te blijven werken gedurende hun carrière. Het gaat dus om meer dan alleen aan het werk blijven; het draait ook om het behouden van je enthousiasme, passie en werkplezier. Je kan denken aan zaken als fysieke en mentale gezondheid, levenslang leren en ontwikkelen, het bewaren van een werk-privébalans, betrokkenheid en werkgeluk, loopbaanontwikkeling of mobiliteit.

Het aantal uren waar je recht op hebt, hangt af van het aantal uren dat je werkt. Een fulltimer heeft recht op 40 duurzame inzetbaarheidsuren per jaar. Met 41,3 werkweken in een schooljaar komt dat dus neer op ongeveer 1 uur per werkweek. Als parttimer vermenigvuldig je deze 40 uur met de werktijdfactor om te berekenen op hoeveel uren jij recht hebt. Werk jij bijvoorbeeld 3 dagen per week, oftewel een werktijdfactor van 0,6? Dan komt dit neer op 3 dagen per jaar, of ietsje meer dan een half uur per week. Download hier het overzicht om te kijken op hoeveel uren jij precies recht hebt per jaar, maand en werkweek!

Hoe kan ik deze uren gebruiken?

Deze uren kunnen worden gebruikt voor “activiteiten die de duurzame inzetbaarheid vergroten”. De cao noemt bijvoorbeeld coaching en studieverlof als voorbeelden, maar sportief aan de slag gaan of ook meer tijd inplannen voor administratie kan bijdragen aan jouw duurzame inzetbaarheid. Je mag de uren alleen niet voor meer vakantieverlof inzetten, tenzij je 57-plus bent en recht hebt op het extra budget.

Je kan denken aan:

1. Extra voorbereidingstijd: Vooral als je nieuw bent of een nieuwe groep hebt, kan lesvoorbereiding tijdrovend zijn. Gebruik deze uren om je lessen creatief en interactief te maken, zonder dat het ten koste gaat van je vrije tijd.
2. Professionele ontwikkeling: Altijd al een cursus willen volgen over bijvoorbeeld digitale leermiddelen of pedagogische vaardigheden? Dit is je kans om je te verdiepen in onderwerpen die jou als onderwijsprofessional interesseren.
3. Meer tijd voor administratie: Onderwijsprofessionals krijgen te maken met veel administratie. Je mag de uren voor duurzame inzetbaarheid ook gebruiken om wat meer tijd te krijgen voor administratie. Het werk wordt er niet minder door, maar je hebt er wel meer tijd voor. Uren waarvoor je ook salaris krijgt.
4. Persoonlijke ontwikkeling: Denk aan coaching voor stressmanagement of een training in timemanagement. Zo blijf je niet alleen professioneel, maar ook persoonlijk groeien.
5. Gezond blijven: Yoga, meditatie of zelfs personal training kunnen onder bepaalde voorwaarden meetellen. Het is namelijk ook belangrijk om fysiek in topvorm te blijven voor je werk.
6. Uitwisseling ervaringen: Draai eens een dag mee in een andere school of in het speciaal onderwijs. Dit biedt nieuwe inzichten en frisse ideeën.

Bijvoorbeeld: Anna, een startende leerkracht op een basisschool, gebruikt haar extra uren om lessen beter voor te bereiden. Ze plant ook tijd in voor een cursus klassenmanagement. Maria, de conciërge, gebruikt haar uren voor een fitnessprogramma gericht op het verbeteren van haar fysieke welzijn. Dit helpt haar om de fysiek veeleisende aspecten van haar werk beter aan te kunnen. Chen, ervaren leerkracht van groep 8, gebruikt haar uren voor coaching om beter om te gaan met werkdruk en work-life balance. Jamal, taalcoördinator in de middenbouw, brengt een dag door op een andere basisschool om te leren over hun innovatieve aanpak van vroeg leesonderwijs. Hij neemt deze nieuwe inzichten mee terug naar zijn eigen klas om de leesvaardigheid van zijn leerlingen te verbeteren.

Moet ik elk jaar alle duurzame inzetsbaarheidsuren besteden?

Dat hoeft niet! Je kunt het basisbudget namelijk tot drie jaar opsparen voor een groter doel, tot wel 120 uur. Dit vraagt om een goed plan, dat je vooraf samen met je schoolleider opstelt. En stel je voor, je spaart deze uren op voor een uitgebreid studieverlof, maar je dienstverband wordt door je werkgever beëindigt? Geen zorgen, dan krijg je deze uren uitbetaald. Voor de ervaren collega’s boven de 57 geldt: jullie mogen jullie standaardbudget én de extra 130 uur vijf jaar lang opsparen, tot maximaal 340 uur per jaar voor verlof. Voor dit verlof gebruik je zowel gespaarde uren als de uren van het lopende jaar. Let op: over de extra uren bovenop de standaard 40 uur betaal je wel een eigen bijdrage van 40% of 50%, afhankelijk van je schaal. Deze bijdrage wordt ingehouden op je maandsalaris.

Jouw tijd voor professionalisering. Vergeet niet dat je naast de duurzame inzetbaarheidsuren ook nog eens 83 uur per jaar beschikbaar hebt (naar rato) voor professionalisering. Deze uren zijn perfect voor het volgen van cursussen of trainingen. Denk dus goed na hoe je je duurzame inzetbaarheidsuren inzet. Wil je met de uren extra scholing volgen, of wil je deze misschien juist voor een ander type ontwikkeling gebruiken? Check ook hier eens op hoeveel geld jij recht heb voor professionalisering.

Hoe worden de duurzame inzetbaarheidsuren meegenomen in mijn jaartaak?

In de jaartaak van een leerkracht is tijd gereserveerd voor lesgeven, professionalisering, duurzame inzetbaarheid en ‘overige taken’. Bij een fulltimer ziet dat er zo uit:

De uren voor duurzame inzetbaarheid zijn dus al opgenomen in je jaartaak. Het is aan jou om ze zinvol te besteden binnen het jaar.

Als er geen vervanger is voor mijn klas, moet ik dan buiten schooltijd aan mijn duurzame inzetbaarheid werken? Werken aan duurzame inzetbaarheid staat in je jaartaak en hoort dus binnen reguliere werktijden plaats te vinden, niet erbuiten. De inzet van de uren voor duurzame inzetbaarheid mag alleen niet zomaar leiden tot lesuitval, dat kan alleen als jouw leidinggevende dat ook goed vindt. Als die “nee” zegt tegen jouw plannen, moeten ze wel aangeven wanneer je dan wél kunt werken aan jouw duurzame inzetbaarheid.

Hoe bespreek ik dit met mijn leidinggevende?

Het kan best spannend zijn om met je leidinggevende te praten over wat belangrijk is voor jouw duurzame inzetbaarheid. Hier zijn enkele tips om je te helpen bij dit gesprek:

1. Wees voorbereid: Denk vooraf na over wat je wilt bespreken. Maak een lijst van punten die belangrijk zijn voor jouw werkgeluk en ontwikkeling. Noteer ook concrete voorbeelden of situaties die je wilt delen.
2. Stel duidelijke doelen: Bepaal wat je wilt bereiken met dit gesprek. Wil je meer flexibiliteit, een training volgen, of iets anders? Wees specifiek over je doelen en behoeften.
3. Oefen het gesprek: Als je nerveus bent, oefen dan het gesprek met een vriend, familielid of collega. Dit kan je helpen om je gedachten te ordenen en je zelfverzekerder te voelen.
4. Focus op win-win: Leg uit hoe jouw duurzame inzetbaarheid niet alleen goed is voor jou persoonlijk, maar ook voor de school. Bijvoorbeeld, hoe een training jouw vaardigheden zal verbeteren, wat ten goede komt aan je leerlingen.
5. Documenteer je gesprek: Maak aantekeningen tijdens en na het gesprek. Dit helpt je om gemaakte afspraken te onthouden en dient als referentie voor toekomstige gesprekken.

Moet ik mijn leidinggevende overtuigen van mijn plannen? Als de manier waarop jij de uren duurzame inzetbaarheid wilt gebruiken, past binnen de afspraken in de cao mag de leidinggevende het jou niet zomaar verbieden. Jij bepaalt wat goed is voor jouw duurzame inzetbaarheid. Het is natuurlijk wél fijner als jullie het eens zijn over de manier waarop jij je uren duurzame inzetbaarheid gebruikt. Vóór de zomervakantie moet er een gesprek gevoerd worden over jouw plannen voor het nieuwe schooljaar, inclusief jouw ideeën voor de inzet van je duurzame inzetbaarheidsuren.

En nu?

Duurzame inzetbaarheid is meer dan alleen de inzet van de uren uit de cao; het is een doorlopend proces van groei en ontwikkeling. Hier zijn enkele stappen om een beginnetje te maken:

1. Begin met reflectie: Sta eens stil bij je huidige werkplezier en ontwikkelingsbehoeften. Wat motiveert je en waar wil je in groeien? Deze zelfreflectie vormt de basis voor hoe je jouw uren inzet. Vul bijvoorbeeld onze werkgeluk-tool in of gebruik onze template voor een persoonlijk ontwikkelingsplan om te ontdekken hoe jij ervoor staat.
2. Wees proactief: Bespreek je ideeën en behoeften ruim voor de zomervakantie al met je leidinggevende. Dit geeft je de tijd om je plannen voor het nieuwe schooljaar goed vorm te geven.
3. Vraag om feedback: Jouw leidinggevende en collega’s kunnen waardevolle inzichten bieden. Deze feedback helpt je om jouw plannen te verfijnen en nog impactvoller te maken.
4. Plan vooruit: Pak de schoolkalender en je eigen agenda erbij. Rustige periodes zijn goede momenten om aan de slag te gaan met scholing, gezondheid of nieuwe ervaringen. Of wil je juist in de drukkere periodes wat extra tijd voor administratie of begeleiding?

Door continu aandacht te hebben voor je eigen ontwikkeling en welzijn, blijf je niet alleen professioneel groeien, maar houd je ook je passie voor het onderwijs levend. Dus pak die kans, plan je duurzame inzetbaarheidsuren slim in en blijf met plezier in het onderwijs werken!

Bron: Vervangingsfonds/Participatiefonds (VfPf)