Girls’ Talk+

Meiden met een lichte verstandelijke beperking zijn extra kwetsbaar voor het meemaken van (online) seksueel ongewenst gedrag en onbedoelde zwangerschap. Werk je met deze doelgroep en wil je hen begeleiden seksueel wijs en weerbaar te worden?

Help, hij gaat door het lint!

Op deze studiedag focust de docent op het moment dat een leerling of bewoner door het lint gaat en heftig probleemgedrag vertoont. Wat kan je op zo’n moment doen? En wat doe je beter niet om het niet nog erger te maken? De docent belicht hierbij de co-regulatie en zelfregulatie, het ontmijnen van een situatie, afzondering of niet, hoe omgaan met de omgeving, hoe coherent en efficiënt te blijven binnen een team, straffen of gevolgen geven.

Het ontwikkelen van executieve functies bij kinderen met een beperking

Gedragsproblemen bij kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking worden op deze studiedag benaderd vanuit de neuropsychologie. Deze benadering, die uitgaat van de kennis over de relatie tussen hersenen en gedrag, beschouwt problemen in de ontwikkeling van executieve functies als een belangrijke veroorzaker van gedragsproblemen bij kinderen en jongeren. Dit lijkt ook te gelden voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking. Het trainen van executieve functies kan bijdragen aan het verminderen van problemen in de regulatie van gedrag.

Schaal voor emotionele ontwikkeling: theorie en praktische toepassing – een inleiding

Deze studiedag is bedoeld voor professionals die geen of weinig ervaring hebben met het afnemen van de SEO. Tijdens deze studiedag hoor je meer over de achtergrond van deze instrumenten en hoe je deze in de praktijk kunt gebruiken. Het doel van de dag is dat je na afloop kunt starten met het gebruik van de schalen. Als er tijdens het werken met de Schaal voor Emotionele Ontwikkeling nog vragen rijzen kan er een verdiepende studiedag worden gevolgd.

Seksuele en emotionele ontwikkeling: bevorderen van de seksuele gezondheid

Tijdens deze studiedag bespreekt Welmoed Visser-Korevaar wat er door wetenschappelijk onderzoek bekend is over seksuele gezondheid bij mensen met een verstandelijke beperking. Ze zal verduidelijken op welke punten hun seksuele ontwikkeling verschilt van mensen met een normale ontwikkeling. Daarnaast maakt Welmoed een koppeling tussen seksuele ontwikkeling en de fases in emotionele ontwikkeling volgens het multidimensioneel model voor persoonlijkheidsontwikkeling van em. prof dr. Anton Došen.

Emotionele ontwikkeling en autisme bij mensen met een verstandelijke beperking

De ontwikkelingsbenadering van Anton Došen wordt steeds vaker gebruikt in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. Er is echter een grote groep cliënten die naast een verstandelijke beperking ook autisme heeft. Wat betekent deze bijkomende beperking autisme voor hun emotionele ontwikkeling? Loopt deze gelijk met de ontwikkeling van mensen met een verstandelijke beperking zonder autisme? Zo nee, wat zijn dan de overeenkomsten en verschillen? Is de SEO-R² voor de groep cliënten met een verstandelijke beperking en autisme bruikbaar? Bestaat er een soort autistisch profiel als het gaat om emotionele ontwikkeling? Dit zijn vragen die professionals in de zorg voor mensen met een verstandelijk beperking en autisme zouden kunnen hebben.

Emotieregulatie via de inwendige zintuigen

In de nieuwste inzichten vanuit de studie van emoties wordt er nu van uitgegaan dat emoties tot stand komen op basis van wat we waarnemen in ons lichaam. Dat waarnemen gebeurt via een aantal interne zintuigen, zoals de interoceptie en de proprioceptie. Een goede (interne) zintuiglijke waarneming ligt dus aan de basis van het goed waarnemen van emoties, wat dan weer de basis is van het goed reguleren van emoties. Bij mensen met autisme en/of een verstandelijke beperking kan een sensorische over- of ondergevoeligheid dit proces verstoren. Je kan namelijk niet goed reguleren wat je niet goed waarneemt. Dat heeft zijn gevolgen voor het aanbieden van stress- en emotieregulatietechnieken. Het heeft weinig zin om emotieregulatietechnieken aan te leren aan iemand die zijn emoties niet goed waarneemt.

Het praktisch toepassen van ”De Draad”

Enkele jaren geleden ontwikkelde Gerrit Vignero “De Draad”. In deze methode wil hij de ontwikkelingspsychologie vertalen in eenvoudige en bruikbare woorden voor begeleiders en ouders. Teambegeleiders, psychologen en orthopedagogen krijgen met “De Draad” een stap voor stap methode die ze in hun begeleiding kunnen gebruiken. “De Draad” bevat een aantal praktische beelden die direct door begeleider en ouders begrepen kunnen worden. De relatief ingewikkelde theorie over emotionele ontwikkeling wordt zo concreet en invoelbaar. “De Draad” maakt de stappen inzichtelijk die een baby tot volwassene zet in zijn emotionele en sociale ontwikkeling. Deze stappen worden vertaald in ontwikkelingsthema’s. De essentie van de methode is op zoek te gaan naar het kwetsbare plekje in deze ontwikkeling en op basis daarvan de begeleidingsstrategie te ontwikkelen.

Stress- en spanningsregulatie bij mensen met een verstandelijke beperking volgens polyvagaal theorie

Stress is een belangrijk thema in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. Veel mensen met een verstandelijke beperking ervaren namelijk stress. Als cliënten zich onbegrepen en bedreigd voelen dan is dat te zien aan hun gedrag, bijvoorbeeld in probleemgedrag. Begeleiders reageren dan weer op dit gedrag en zo kan een negatieve spiraal ontstaan. Professionals zijn vaak niet op de hoogte van de rol die het “autonome zenuwstelsel” van hun cliënten en die van henzelf hierbij speelt.

Onder- en overprikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking; diagnostiek en interventies – online

Om je te ontwikkelen heb je zintuiglijke prikkels nodig. Dat geldt ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Bij mensen met een verstandelijke beperking is het noodzakelijk dat hun omgeving helpt om zintuiglijke prikkels te reguleren. Want mensen met een verstandelijke beperking kunnen dit meestal niet (geheel) zelf. Het gevaar bestaat dat aan deze cliënten de mogelijkheid tot ontwikkeling wordt ontzegd door beschermende maatregelen of te snel dingen uit handen nemen. Het is belangrijk dat de cliënt met een verstandelijke beperking niet te veel maar ook niet te weinig prikkels krijgt.

De kracht van verbinding om geweld te voorkomen

Hou jij slechte gevoelens over aan de nooit eindigende machtsstrijd met bepaalde cliënten? Vind je het frustrerend om de zoveelste maal de hulp van collega’s in te roepen om iemand te isoleren of te fixeren? Heb je in jouw team het idee dat het consequent toepassen van afgesproken gedragsregels – behalve in een machtsstrijd – nergens toe leidt? Ben je het getouwtrek over afgesproken bestraffing dat soms eindigt in een letterlijk gevecht, beu? Zoek je een nieuwe benadering die de spiraal kan doorbreken? Mogelijk is deze studiedag dan iets voor jou.

Activerende gespreksvoering met mensen met een LVB

Het voeren van gesprekken met deze doelgroep is van essentieel belang voor het slagen van het onderwijs- en hulpverleningstraject. Deze intensieve cursus biedt daarom training in activerende gesprekstechnieken, zoals vragen stellen, luisteren, feedback geven, observeren en motiverende gespreksvoering. Ook wordt er aandacht besteed aan non-verbale communicatie en het gebruik van ondersteunende middelen tijdens het gesprek. Het doel is het ontwikkelen van een eigen stijl in activerende gespreksvoering. De cursus biedt praktische oefeningen en feedback van medecursisten en de docent om het geleerde in de praktijk toe te passen en daarop te reflecteren.

Aan de slag met model ‘De Draad’ bij cliënten met een ernstig (meervoudige) verstandelijke beperking

De Draad is ontwikkeld door Gerrit Vignero en bouwt verder op het werk van Anton Došen en Jacques Heijkoop. Het is een metafoor en bedoeld om de emotionele ontwikkeling te verhelderen voor onder andere begeleiders, leerkrachten, gedragsdeskundigen en ouders. De Draad geeft je handvaten bij (complexe) opvoedings- en begeleidingsvragen. Het model van De Draad wil je helpen om een goede afstemming te zoeken met de cliënt of leerling en om een gemeenschappelijke taal te ontwikkelen in gesprekken met ouders.

Onder- en overprikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking; diagnostiek en interventies

Om je te ontwikkelen heb je zintuiglijke prikkels nodig. Dat geldt ook voor mensen met een verstandelijke beperking. Bij mensen met een verstandelijke beperking is het noodzakelijk dat hun omgeving helpt om zintuiglijke prikkels te reguleren. Want mensen met een verstandelijke beperking kunnen dit meestal niet (geheel) zelf. Het gevaar bestaat dat aan deze cliënten de mogelijkheid tot ontwikkeling wordt ontzegd door beschermende maatregelen of te snel dingen uit handen nemen. Het is belangrijk dat de cliënt met een verstandelijke beperking niet te veel maar ook niet te weinig prikkels krijgt.

Het inschatten van emotionele ontwikkeling met het SEO-R2 kleurenprofiel

In Nederland is de afgelopen jaren steeds meer belangstelling gekomen voor emotionele ontwikkeling bij mensen met een verstandelijke beperking. De Schaal voor Emotionele Ontwikkeling is instrument waarmee de emotionele ontwikkeling ingeschat kan worden. Inmiddels zijn er 3 varianten van de schaal beschikbaar, de SEO-R², de SEO-V en de VEO. Het SEO-R² kleurenprofiel is een in de praktijk beproefd hulpmiddel om de afname van de SEO-R² te ondersteunen.

Autisme en verstandelijke beperking belicht vanuit het model voor emotionele ontwikkeling

Mensen met een verstandelijke beperking hebben in vergelijking met de rest van de bevolking een hoger risico op autisme. Bij mensen met een verstandelijke beperking en autisme verloopt de emotionele ontwikkeling beperkter en minder harmonieus dan bij mensen met alleen een verstandelijke beperking. Er is zelfs sprake van een karakteristiek patroon in de emotionele ontwikkeling. Dit biedt nieuwe aanknopingspunten voor ondersteuning.